پیشنهاد رهبری برای دعوت از آنتونی کویین
نشست نقد و بررسی جشنواره فیلم فجر و سینمای ایران دیروز با حضور مهدی کلهر؛ محمد تقی فهیم؛ حبیب الله کاسه ساز و مسعود فراستی در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
مهدی کلهر با اشاره به وضعیت سینمای ایران قبل از انقلاب گفت: سینمای ایران پیش از انقلاب مادری هندی و پدری آمریکایی داشت و نتیجه آن سینمایی شد که به فیلم فارسی معروف است و این سینما در سال ۵۶ از لحاظ اقتصادی شکست خورد.
وی ادامه داد: قبل از انقلاب تولید کاملا خصوصی بود و دولت هیچ نقشی در تولید نداشت اما با آغاز انقلاب به دلیل فضای موجود و بدبینی که به سینما وجود داشت، بخش خصوصی قصد نداشت در تولید فیلم وارد شود زیرا عده ای به حدی به سینما بدبین بودند که معتقد بودند باید سینما تعطیل شود و به جای آن حسینیه بسازند. در اوایل انقلاب؛ سینما دو مشکل اصلی داشت اول از لحاظ اقتصادی و دوم در قوانین و مقرارت حاکم دچار مشکل بود.
کلهر به ورود دولت در عرصه فیلمسازی گفت: دولت که در اوایل انقلاب در عرصه تولید فیلم وفیلمسازی وارد شد؛ هنوز تردید درباره سینما وجود داشت. البته من باید بگویم که ما قبول داشتیم که اگر سینما دولتی شود بهتر از بلوک شرق نمی شود زیرا در آن زمان سینما در شوروی سابق به اندازه ای دولتی بود که وزارت سینما در شوروی وجود داشت. این ساختار که سینما دولتی شود ووزارتخانه ای داشته باشد، مربوط به نگاه لنین و استالین به سینما بود.
مشاور پیشین رئیس جمهور افزود: ازنظر من؛ سینمای دولتی یعنی اینکه از کثرت دور شویم و فقط ساخت فیلم های را باموضوع محدود سفارش دهیم.
کلهر با اشاره به تاریخچه تاسیس جشنواره فیلم د ر ایران افزود: در اواخر سال ۵۹ به این نتیجه رسیدیم که ما به یک جشنواره یا همان فستیوال نیاز داریم بنابراین با برنامه ریزی صورت گرفته؛ اولین جشنواره فیلم به نام میلاد در خرداد سال ۶۰ برگزار شد. در آن جشنواره شرط کردیم که فیلمهایی می تواننددر جشنواره شرکت کنند که سکس و خشونت جزو جاذبه های آنها نباشد.
کلهر ادامه داد: برنامه برگزاری اولین جشنواره فیلم فجر را در سال ۶۱ مدون کردیم وآن را خدمت آیت الله خامنه ای که در آن زمان رئیس جمهور بودند؛ بردیم و ایشان ضمن استقبال پیشنهاد دادند که ازهنرمندان مهم و معروف مانند آنتونی کویین نیز در آن دعوت کنیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: من از ابتدا معتقد بودم که معنای شعار استقلال آزادی جمهور اسلامی باید یک ما به ازاء بیرونی داشته باشد و ما به ازائ آن در هنر سینما یعنی اینکه هم بهرام بیضایی بتواند فیلم خود را بسازد و هم علی حاتمی بتواند فیلم خود را بسازد. لذا در آن زمان سه فیلم حاجی واشنگتن از علی حاتمی مرگ یزگرد از بهرام بیضایی و اشباح از میرلوحی را که در تلویزیون توقیف شده بود؛ از مسئول تلویزیون گرفتم واین فیلم ها در جشنواره شرکت کرد.
کلهر افزود: در بخش بین الملل نیز اولین دوره جشنواره فیلم فجر تنها دوره ای بود که به مفهوم واقعی بین المللی بود و فقط به این محدود نبود که شما چند فیلم خارجی را نشان بدهید و بعد ادعای بین المللی شدن بکنید. کلهر در ادامه به جای پرداخت به جشنواره فیلم فجر به کل سینما توجه کرد و افزود: سینما در ایران مانند یک پاندول است که هیچگاه در وسط قرار نمی گیرد یا بسیار به سمت سینمای روشنفکری می رود یا به سمت سینمای سطحی حرکت می کند. در این میان عنصر اصلی سینما یعنی تماشاگر نادیده گرفته می شود و این امر بزرگترین مشکل سینمای ایران است.
کلهر در پاسخ به سخنان کاسه ساز که معتقد بود نمی توان تمامی سینما را به بخش خصوصی داد؛ گفت: عده ای مردم را فقط برای ۲۲ بهمن و ۹ دی ماه می خواهند. در بقیه موارد مردم را علیل، صغیر و ضغیف می دانند. وی ادامه داد: باید سینما به صورت ۱۰۰درصد به بخش خصوصی واگذار شود تا سینماگر و فیلمساز ما در ارتباط مستقیم با مردم براساس علاقه و تعهد آنها فیلم بسازد.
کلهر با مطلوب ندانستن تاسیس شورای عالی سینما ادامه داد: ساز و کار سینمای ما مریض است ودر این سازو کار مریض؛ فیلم خوب نیز نمی فروشد. این ساز و کار زمانی درست می شود که دولت ۱۰۰درصد خود را کنار بکشد نه اینکه عده ای با راه اندازی بحث هایی همچون شورای عالی سینما به دنبال تاسیس ریاست جمهوری در سینما باشند.
کلهر تاکید کرد: امروز مافیای بزرگی در سینمای جهان ودر سینمای ایران وجود دارد. در ایران این مافیا دو یا سه سال بعداز انقلاب در موسیقی، فیلم و بعضی اقسام دیگر هنر نفوذ کرد و حتی در تعیین وزیر و معاون نیز نقش دارد. در جهان نیز به دلیل اینکه گردش مالی در سینما معادل گردش مالی در مواد مخدر و اسلحه است، مافیا نقش بزرگی دارد. از طرف دیگر من همیشه با سانسور مخالف بودم اما با ممیزی موافق بودم زیرا معتقدم سانسور می گوید نگو و با نگفتن هیچ مسئله ای درست نمی شود.
کاسه سازنیز با اشاره به برگزاری جشنواره فیلم فجر افزود: در طول ۲۸ دوره این جشنواره هیچگاه از تجربه های دوره های قبلی استفاده نشده است و هر دبیری دیدگاه خود را بیان کرده است.
هرچند این نشست نقد و بررسی باعنوان بررسی جشنواره فیلم فجر برگزار شد اما مباحث مطرح شده؛ جلسه را به سمتی برد که وضعیت سینمای ایران نیز به صورت کامل بررسی نشد. قرار بود در این نشست رسول صدر عاملی نیز حضور داشته باشد که در جلسه حضور پیدا نکرد.
