حفر کانال 350 متری منجر به پیروزی رزمندگان در فتح المبین شد

سایت ساجد - یکی از یگان‌های موفق نیروی زمینی ارتش در سال‌های دفاع مقدس لشکر 21 حمزه سید الشهداء بود که کارنامه درخشانی از حضور خود دریکی از یگان‌های موفق نیروی زمینی ارتش در سال‌های دفاع مقدس لشکر 21 حمزه سید الشهداء بود که کارنامه درخشانی از حضور خود در منطقه غرب درگیری با گروهک‌ها و سرکوب آنها گرفته تا جبهه‌های جنوب از خود برجای گذاشته است که گواه این مدعا تقدیم شهدای بسیاری از این یگان نام‌آشنا در دوران دفاع مقدس است. اما تیپ این لشکر در این بین سهم بسزایی را به خود اختصاص داده است. این تیپ که در جبهه غرب مشغول دفاع از خاک کشور بود برابر تدبیر فرماندهی وقت به منطقه جنوب اعزام و در منطقه «پل کرخه» به کار گرفته می‌شود. در آن زمان در این منطقه یگان‌های دیگری نیز حضور داشتند که به لحاظ حساسیت منطقه و حضور دشمن بعثی در آنجا، تیپ1 لشکر 21 باید جهت سروسامان دادن به منطقه در آن قسمت حضور پیدا می‌کرد.

بنابر این تیپ 1 در سمت چپ محل مأموریت گروهان قبلی که در فاصله 2 تا 3 کیلومتری جلوتر از پل کرخه و در حاشیه رودخانه کرخه بود مستقر می‌شود. در این قسمت از رودخانه کانال آب به شکل هندلی قرار داشت که از روزهای نخست جنگ تحمیلی تحت اشغال نیرو‌های بعثی قرار گرفته بود و دشمن از این فرصت استفاده می‌کرد تا مواضع پدافندی خود را در پشت این کانال احداث کند و به نیروهای ما مسلط باشد. لذا بازپس‌گیری آن منطقه برای رزمندگان اسلام و خارج کردن دشمن از این منطقه برای ما کار بسیار دشواری بود.

البته ناگفته نماند یک گروهان از لشکر 21 نیز عملیات‌های محدودی را برای بازپس‌گیری در این منطقه انجام داد و برای مدت کوتاهی نیز موفق به این کار شده بود اما به لحاظ اهمیت داشتن پل کرخه برای دشمن مجدداً این منطقه به دست متجاوزین افتاد.

به هرحال تیپ یکم لشکر 21 حمزه سید‌الشهداء به عنوان گروهان احتیاط وارد عمل شد تا دشمن با پاتک‌های خود موفق به بازپس‌گیری منطقه مذکور نشود اما دشمن که نمی‌خواست به راحتی این منطقه را از دست دهد با افزایش دادن نیروها و تجهیزات خود و همچنین آتش‌های شدید دوربرد موفق شد دوباره منطقه را اشغال کند. رزمندگان تلفات زیادی داده بودند تا اینکه فرمانده نیروی زمینی وقت سرلشکر شهید فلاحی به منطقه آمده و دستور عقب‌نشینی را صادر کرد. حدود 400 متر عقب‌تر از کانال هندلی در حاشیه رودخانه کرخه در محلی به نام ده حسین آباد که با دشمن بعثی 300 تا 400 متر بیشتر فاصله نداشت، مواضع پدافندی تشکیل می‌شود تا تدبیری اتخاذ شود و رزمندگان بتوانند با تجدید قوا و طرحی جدید و با کمترین تلفات مجدداً به دشمن حمله برند و مناطق اشغالی را آزاد کنند.

تونل 350 متری زیر پای دشمن

حساسیت منطقه از نظر سوق الجیشی، مسلط بودن دشمن به رزمندگان اسلام از نظر دید کافی، شرایط سخت استقرار در کانال هندلی و. . . از جمله دلایلی بود که دشمن از آنها بهره می‌برد تا بتواند رزمندگان را برای باز پس‌گیری منطقه کرخه ناکام گذارد، دشمن در هر بار موانع عظیمی جهت سد کردن راه نیروهای ما قرار می‌داد تا اینکه در آخرین مرحله از عملیات بازپس‌گیری، فرماندهان وقت طرح کندن کانالی زیرزمینی را پیشنهاد کردند. این طرح ابتکاری پس از بررسی مورد تأیید قرار گرفت و برای انجام آن از امام جمعه یزد شهید آیت الله صدوقی کمک گرفته شد. ایشان نیز با فرستادن حاج غلامحسین حجتی که فردی متخصص در حفر کانال و قنات بود، در پیشبرد طرح مؤثر واقع شد و در نهایت حفر کانال با تجربه استاد حجتی و همت کارکنان لشکر 21 حمزه آغاز شد.

اما مختصات کانال به این ترتیب بود:

ارتفاع حدود 170 سانتیمتر که عرض آن به یک متر می‌رسید و همچنین ضخامت سقف حدود 2 الی 5/2 متر بود. این اعداد و ارقام برابر بررسی عبور و مرور نیروها و حمل تجهیزات و همچنین نوع خاک منطقه به جهت ریزش انجام گرفته بود.

عملیاتی محرمانه

حفر کانال به صورت خیلی محرمانه آغاز شد. در ابتدا فقط عده‌ای که مستقیما درگیر کار بودند، از آن اطلاع داشتند، ولی به مرور زمان سایر یگان‌های همجوار و حتی عده‌ای از مردم منطقه در سطح شهر‌های دزفول و اندیمشک از احداث تونل باخبر شدند، اما کسی از محل دقیق آن اطلاعی نداشت. مسئولان تیپ جهت انحراف افکار عمومی و عدم افشای محل دقیق به تمامی یگان‌هایی که در منطقه حضور داشتند دستور حفر کانالی را داده بودند تا دشمن از کانال مورد نظر که در مهم‌ترین قسمت منطقه احداث می‌شد باخبر نشود.

به همین جهت تمامی واحد‌ها در سرتاسر منطقه کانالی را حفر کردند که این کانال‌ها در عملیات فتح‌المبین بسیار مورد استفاده رزمندگان نیز قرار گرفتند. با وجود تمامی مشکلات کندن تونل هندلی ادامه یافت، اگرچه در بعضی موارد به علت سستی خاک، سقف تونل ریزش می‌کرد، اما مکان ریزش به سرعت تعمیر می‌شد و عملیات حفر به پیش می‌رفت.

بالاخره با تمام سختی‌ها و کاستی‌ها حفر تونل به عمق 300 تا 350 متر ادامه یافت. فرماندهان تیپ 1 وقتی مسافت آن را روی زمین و نقشه مقایسه کردند به نظرشان رسیده بود که یا از خاکریز دشمن گذشته است یا اینکه به خاکریز (کانال هندلی که دشمن پشت آن استقرار داشت) رسیده است.

اتاقی‌هایی درون کانال

با تدبیر فرماندهان تیپ 1، اتاق‌هایی به مساحت 5 الی 6 متر با ابعاد مختلف جهت انبار کردن مهمات و اقدامات اولیه مجروحین و شهدا احداث شده بود، البته ناگفته نماند هرچه تونل بیشتر حفر می‌شد تاریکی و کمی هوا برای تنفس مشکل‌ساز می‌شد ولی با حمایت تیم پشتیبانی یک دستگاه موتور برق و یک دستگاه تهویه تهیه و این مشکل رفع شد. ضمن اینکه در انتهای تونل به منظور تسهیل در خارج شدن گروهان به هنگام حمله به صورت سه شاخه تهیه شده بود تا هنگام صدور رمز عملیات بتوانند همزمان با تمامی گروهان و بدون ایجاد هیچگونه ترافیکی خارج شده و به دشمن هجوم ببرند.

گشودن در تونل با شروع عملیات بزرگ و پرافتخار دوران دفاع مقدس همراه بود. در تاریخ 2/1/61 که اکثر مردم کشور عزیزمان در دید و بازدید از روز اول و دوم عید نوروز خود بودند و شادی در کانون خانواده‌ها موج می‌زد، به لشکر 21 اطلاع داده شد که استاد غلامحسین یزدی را برای باز کردن در تونل فرا خواندند و این یعنی آغاز عملیاتی ماندگار. حدود ساعت 7 بعد ازظهر حاج غلامحسین خود را به منطقه رساند و از ساعت 8 بعدازظهر شروع به کندن راه‌های خروجی تونل کرد. وقتی که در اول گشوده شد اشک رزمندگان به جهت گشودن و نابود کردن دشمن جاری می‌شد. این تونل بنا به تدبیر فرماندهان باید از سه خروجی تشکیل می‌شد که در دوم را وقتی باز کردند متوجه شدند که در مقابل 10 متری خاکریز دشمن قرار گرفته‌اند و میدان مین دشمن نیز در مقابل چشمانشان ظاهر شده بود و به همین جهت منتظر نماندند تا در سوم گشوده شود.

آغاز عملیات فتح المبین

با حفر کانال، گشودن در‌ها و صدها مشکل دیگر بالاخره روز موعود فرا رسید و با اعلام رمز مبارک «یا زهرا (س)» و ابلاغ آن به فرماندهان تیپ، عملیات بزرگ در روز دوم فروردین سال 61 آغاز شد و رزمندگان اسلام با عبور از کانال معروف به هندلی بر دشمن بعثی هجوم آوردند و توانستند علاوه بر بیرون راندن دشمن و پیروزی در عملیات تاریخ‌ساز فتح‌المبین، دل امام و ملت خود را شاد کنند.

منبع : روزنامه جوان